Het grote uitsterven van de soort "nachttrein" is allang aangebroken op de Balkan. Er reed er in 2019 nog een op het traject Belgrado-Zagreb-Ljubljana-Villach. Maar ten eerste is het meer een nachtintercity (dus een normale IC die 's nachts rijdt) en ten tweede is het slechts een "quasi-directe verbinding" naar Villach. Ik zal je hier vertellen wat dat betekent, waarom je niet bang hoeft te zijn voor het zitrijtuig op deze route, maar waarom het nog steeds ongemakkelijk is!
Tijdschema (status 2019)
De trein vertrekt uit Belgrado om 21:00 uur. Zagreb wordt bereikt om 04:25, wat echt niet prettig is. Ljubljana om 07:27, wat beter is. Dan de "quasi-directe verbinding": in Dobova, op de grens tussen Kroatië en Slovenië, worden nieuwe rijtuigen toegevoegd. Deze rijden tot Villach. De rijtuigen uit Belgrado blijven daarentegen in Ljubljana staan. Dit betekent dat je tussen Dobova (aankomst: 05:08 / vertrek: 05:40) en Ljubljana (aankomst: 07:17) van rijtuig kunt wisselen zonder op het perron te hoeven stappen. Je moet je echter wel verplaatsen.
Je kunt hier ook reistijden vinden op rail.cc.
UPDATE 2020: De verbinding is volledig verbroken sinds de coronaviruscrisis in 2020.
Alternatieve reisverbindingen van Belgrado naar Villach
Als je van Belgrado naar Ljubljana wilt reizen, raad ik je aan de Flixbus te nemen. Er zijn twee rechtstreekse verbindingen per dag (een vertrek 's middags, een 's middags) met een reistijd van ongeveer 8 uur. De prijs ligt tussen de 30 en 50 EUR. Er zijn ook enkele verbindingen met een overstap in Zagreb. Je kunt de dienstregelingen van Flixbus hier opzoeken.
Materiaal wagen
In 2018 reisde ik met een vriend van Zagreb naar Belgrado in een couchettebus van "Optima-Express". Deze was in de zomermaanden extra aangekoppeld en werd ook benut tot ongeveer 70-80% - eigenlijk een geweldige oplossing. Helaas kwam hier in 2019 een einde aan. Lange tijd was ik ervan uitgegaan dat het gewoon nergens was aangekondigd. Maar dat was niet waar. Want toen ik bij de balie in Belgrado-Centar eindelijk "nee" als antwoord kreeg, was het duidelijk dat er alleen het stoelenrijtuig was. Ik hoop van harte dat dit in de toekomst niet zo blijft. Want ook in 2018 was het lange tijd onzeker of het rijtuig maar om de 2 dagen of elke dag zou rijden. Bij twijfel werd de Website van de Servische spoorwegen de meest betrouwbare informatie. Zoek gewoon naar een verbinding en controleer of het "bed-symbool" zichtbaar is op de gewenste reisdag.
Reservering
Je kunt de stoelwagon ook reserveren. Een reservering kost ongeveer EUR 3. Je kunt hieronder lezen of je gewoon meerdere zitplaatsen kunt reserveren, zodat je je eigen coupé krijgt. Reserveren is echter NIET verplicht, je kunt gewoon instappen als je wilt.
Teleurstelling in Belgrado
Zoals hierboven al beschreven: Bij het loket in Belgrado werd ik helaas teleurgesteld wat betreft mijn hoop op een couchettewagen. De verbinding is eigenlijk echt geweldig en maakt het mogelijk om je Balkanreis af te ronden met Belgrado en in minder dan 24 uur elke plaats in Duitsland te bereiken. Maar kijk uit op het treinstation in Belgrado! Het oude treinstation in de stad (Beograd Glavna) is sinds de zomer van 2018 gesloten. Je kunt er echter nog wel kaartjes kopen. Ik wilde daar dus mijn reservering kopen voor mijn terugreis de volgende dag. Ik werd toen echter doorverwezen naar station Beograd Centre/Centar. Dit is het nieuwe treinstation in Belgrado. Het ligt vlak bij de Sint-Savakathedraal. Sommige internationale treinverbindingen vertrekken vanaf hier, bijvoorbeeld naar Zagreb/Zürich en Villach. Andere (Thessaloniki via Skopje, Bar via Podgorica) vertrekken vanaf station Topcider. Dit station ligt iets buiten de stad. Dus kijk uit! Mijn bezoek aan het oude hoofdstation had echter één voordeel: ik ontmoette Witold en Johannes uit Jena, die dezelfde trein als ik wilden nemen, net een dag eerder, die avond. Beiden waren echte Balkanfans, dus we liepen samen de 2 kilometer naar het andere station en combineerden dat met een rondleiding door de stad. Overigens is de stationsnaam "Centar" (soms ook "Prokop") misleidend. Het ligt iets minder dicht bij het centrum dan het verlaten station. Er is ook een loket in het nieuwe station. Daar kun je gewoon je reservering kopen. Je kunt betalen in Servische dinars of met een creditcard.
Ik moest echter wel twee keer nadenken of ik echt met de trein wilde. Ik heb vreselijke herinneringen aan mijn eerste en laatste reis 's nachts in een zitrijtuig in het Verenigd Koninkrijk, waarover je hier kunt lezen. Een slecht (want veel te veel) gekoelde nachttrein met een zware verkoudheid de volgende dag. Ik overwoog alternatieven. Misschien 's ochtends naar Zagreb reizen en van daaruit met Nachttrein Zagreb-München of per Nachttrein Zagreb-Zürich naar Duitsland? In eerste instantie had ik er een voorkeur voor, maar helaas waren volgens de dame aan het loket alle beschikbare slaapmogelijkheden in deze twee treinen al volgeboekt, behalve een slaaprijtuig in München, waarvoor maar liefst EUR 54 moest worden betaald voor een reservering. Dat was het me niet waard, dus ik besloot om nog een goede nacht in mijn hostel te slapen en "door de zure appel heen te bijten" zoals Johannes het uitdrukte.
Waar overnachten in Belgrado
Ik had het "Habitat" hostel geboekt voor één nacht. Een heel leuk hostel met alles wat je nodig hebt. Een vrij klein en gezellig hostel, "waar je geen nummer bent" (volgens de eigenaar) met een familiaire sfeer. Het heeft een keuken, een tv in de gemeenschappelijke ruimte, ligt midden in het centrum en de kamers zijn geweldig. Aan het eind van mijn reis trakteerde ik mezelf op een eenpersoonskamer, die beschikbaar was voor een onverslaanbare 16 EUR. Je vindt dit en andere hostels hier op Hostelworld.
Als je liever in een hotel verblijft, kan ik je het "Compass River City Botel" van vrienden aanraden. Prijs: minder dan 25 EUR per nacht per persoon in een tweepersoonskamer! Je vindt dit en andere hotels in Belgrado hier op Booking.com.
Vertrek van de nachttrein in Belgrado
Belgrado, juli 2019, zonsondergang. De nieuwe Sveti Sava (Sint Sava) kathedraal kun je zien schitteren boven de vertrekhal van het station. Het station zelf is eigenlijk nog niet eens af. De sporen wel, maar er moet nog een echt stationsgebouw bovenop komen, met winkels, restaurants, enz.
Op dit moment zijn een paar kamers in de kelder het enige dat "stationsinfrastructuur" genoemd kan worden. Er is een snackautomaat en toiletten waar het loket is.
Ik vroeg me nog af of ik niet gewoon 6 reserveringen moest kopen om de coupé voor mezelf te hebben. Daarvoor heb je eigenlijk 6 kaartjes nodig, maar bij twijfel kun je gewoon één reservering laten zien. Ik wilde dat doen, maar realiseerde me toen dat de trein waarschijnlijk toch niet volgeboekt zou zijn. Toen de dame aan het loket me de prijs vertelde (die in Servische dinars 100 keer zo hoog was en daarom "monsterlijk" klonk), kwam ik onder de affaire uit door gewoon te doen alsof het te duur voor me was en kocht in plaats daarvan een enkele reservering. Overigens is dit altijd een goede tactiek als je eigenlijk iets wilde kopen, maar dan een reden hebt waarom je van gedachten verandert en de verkoper niet wilt beledigen.
Vanaf het loket ga je een trap af naar de vertrekhal, na nog een trap naar beneden ga je de metro in en na nog een trap omhoog ben je op perron 5. Over het algemeen maakt het station een erg schone indruk, hoewel het niet vaak wordt gebruikt.
En inderdaad: als de trein uit Belgrado vertrekt, zijn er misschien 10 mensen per wagon, wat meer een afronding is. Zelfs bij de avondstops in Novi Belgrado en Nieuw en Oud Pasua stappen er in totaal maar 2-3 mensen in de trein.
De tocht van Belgrado naar Nieuw Belgrado over de Sava is echt de moeite waard.
Ik gebruik de volgende truc om ervoor te zorgen dat geen van de passagiers op het idee komt om in mijn coupé te gaan zitten: Ik plaats briefjes in het reserveringsdisplay zodat het lijkt alsof mijn coupé bezet is.
In de volgende coupé breng ik de avond door in een interessant gesprek met twee Interrail-reizigers uit Toulouse. Zij waren net als ik in Istanbul en wilden daarheen zodra ze erachter kwamen dat je er met Interrail kunt komen. Ze misten die ochtend hun aansluiting in Sofia naar Belgrado en namen daarom spontaan een vlucht naar Belgrado omdat ze daar een belangrijke afspraak hadden. Zoals ik al aangaf in het verslag over de nachttrein van Istanbul naar Sofia, raad ik daarom sterk aan om NIET met deze verbinding te plannen.
Rond 22.00 uur moesten we een paar minuten worstelen om een enorm insect uit de coupé te verdrijven.
Daarna ga ik rond 23.00 uur naar "bed", althans dat probeer ik. Maar eerst geef ik je een rondleiding door de trein, die het vermelden niet waard is. Kort gezegd zijn er alleen zitrijtuigen, allemaal in coupés van 6 stoelen elk. Een of twee van deze wagons zijn 1e klas, deze zijn helemaal leeg en verschillen alleen van de 2e klas door een hoes op het bovenste kussen en een iets andere kleur van de stoelstof. Kijk zelf maar.
Ik heb de 6-persoons coupé nog voor mezelf. Dat blijft trouwens de hele reis zo. Gelukkig kun je de stoelen in het midden naar elkaar toe schuiven, net als in de Nightjet. Hiervoor til je de stoel iets op en trek je hem naar voren. Als je dit met alle 6 de stoelen doet, krijg je een groot ligoppervlak, dat aan de wanden iets schuin loopt, omdat de stoelen langer zijn dan het compartiment als ze zijn uitgeklapt. Misschien kun je op de foto zien wat ik bedoel.
Groot liggedeelte in het zitgedeelte.
Dit betekent dat er eigenlijk 2 mensen comfortabel kunnen zitten, misschien zelfs drie. Voor mij is het ook genoeg, maar de stoelen herbergen nog een gevaar. Het is warm, dus ik slaap zonder pyjama. De stof van de stoelen kriebelt echter enorm. Ik verhelp dit snel door mijn kleren als basis te gebruiken. Het ziet er ongeveer zo uit:
Slaapplaats in het rijtuig van de nachttrein.
En er is nog iets gevaarlijks aan de trein: kort voor middernacht begint een marathon van grens- en ticketcontroles. Om tien voor twaalf bereiken we Sid, de Servische grens. De trein wacht daar een half uur, bij de paspoortcontrole. Dan rolt hij een paar minuten de grens over, gevolgd door nog een paspoortcontrole in Kroatië. En dan is het tijd voor de kaartjescontrole. De kaartjes zijn aan het begin van de reis al gecontroleerd, maar er schijnt een conducteurswissel te zijn geweest en dus moet je je kaartje opnieuw laten zien. Een half uur later stopt de trein in Vinkovci, een van de grootste tussenstops 's nachts. Eén persoon stapt in de trein.
Na deze procedure val ik voor het eerst in slaap. Ongeveer tot Zagreb. Om 04:28 stapt de man uit Vinkovci weer uit. Dan: weer kaartjescontrole. En weer had ik het niet verwacht. Pas een half uur later voel ik mijn volgende ramp: de Sloveense grens in Dobova. Tot die tijd natuurlijk niet Weer in slaap gevallen, 05:10 volgende paspoortcontrole. Deze is in ieder geval van beide kanten tegelijk, dus je hoeft je paspoort niet weer uit te graven. Kroatië maakt nu deel uit van het Schengengebied, dus de controle tussen Kroatië en Slovenië zou niet meer nodig moeten zijn.
Ik had mijn paspoort (omdat ik de controle kende) toch onder mijn kussen, maar dat maakte niet uit. De bussen naar Villach zijn hier in Dobova bevestigd. De reis gaat om 05:40 uur verder. Je kunt wel raden wat er volgt: "Kaartjes alstublieft!" Omdat ik nu toch wakker ben, stap ik over op een rijtuig dat naar Villach gaat en niet in Ljubljana wordt afgezet. Deze heeft ook coupés waar de stoelen niet versteld kunnen worden en, voor wie dat leuk vindt, een fietscompartiment.
Ik maak mijn bed weer op in een van de gezelligere coupés en dommel weer in. Als we om 07:18 Ljubljana bereiken, stappen de Fransen uit en komen weer naar mijn raam (dat open kan) en we nemen afscheid. Om 07:27 gaat de trein verder. Voor het eerst zijn er veel mensen ingestapt en ik verlies bijna mijn unique selling point in de coupé. Maar het maakt niet uit, de nacht is voorbij en er volgt nog een (vermoeiende) kaartjescontrole. Het is in ieder geval de eerste die zin heeft in mijn ogen.
Vanaf Dobova rijdt de trein langs de Sava, de langste rivier in Slovenië en Kroatië.
Reis langs de rivier de Sava met de nachttrein Belgrado-Ljubljana.
De trein stopt nog een paar keer, onder andere in Lesce-Bled aan het beroemde meer van Bled met zijn eiland. Kort na 9 uur bereiken we Villach zonder verdere immigratiecontroles. Lang leve het Schengengebied! Ik verlaat de trein nogal dromerig en stap op de "Eurocity Mimara" richting München/Stuttgart/Keulen/Dortmund.
Conclusie
Het probleem ligt niet per se bij de bus, maar bij de grenscontroles. Als je alleen bent en ruimte hebt, is het geen probleem. Desondanks neemt deze trein helaas een van de laatste plaatsen in op mijn lijst met nachttreinen (ik denk om begrijpelijke redenen). Het is echt jammer dat zo'n geweldige verbinding nadelen heeft. Ik wil je niet afraden om deze trein te nemen, je moet gewoon weten wat je kunt verwachten. Maar wie weet komen er binnenkort weer couchetterijtuigen? Eén ding moet ik de trein nageven: hij was altijd op tijd op elk station (net als vorig jaar).
Alternatieven zijn overigens de NL Alpina (Belgrado-) Zagreb-Zürich en de NL Lisinski Zagreb-München afhankelijk van waar je heen wilt.
Je kunt te weten komen wat de huidige status is en hoe je het beste je Interrail rondreis kunt plannen door een reactie te schrijven onder dit reisverslag.
Je kunt hier Interrail Passes kopen. Als je deze links gebruikt, ontvangen we een kleine commissie van RailDude als dank voor onze gratis inhoud. De prijs voor jou blijft natuurlijk hetzelfde!
Belangrijke links
Dienstregeling / reistijd vanaf 10:30 uur: Servische spoorwegen
Treinkaartjes kopen vanaf 37,90 EUR: gewoon aan een loket in Belgrado. Of bij de Servische spoorwegen
Bustickets kopen - omdat de nachttrein op dit moment niet verkeerd is - tussen 30-50 EUR: Flixbus
Boek een hotel: Booking.com
DE 
AR 
BG 
DA 
EN 
ET 
FI 
FR 
EL 
IT 
JA 
KO 
LV 
LT 
NL 
NB 
PL 
PT 
RO 
RU 
SV 
SK 
SL 
ES 
CS 
TR 
UK 
HU 
